Rak prostaty to najczęściej diagnozowany nowotwór złośliwy u mężczyzn w Polsce. Zachorowalność wzrasta szczególnie po 50. roku życia, a czynniki ryzyka obejmują zarówno predyspozycje genetyczne, jak i styl życia. Wczesne wykrycie choroby pozwala na skuteczne leczenie, dlatego profilaktyka odgrywa kluczową rolę w ochronie zdrowia mężczyzn.
Jakie badania powinien wykonać każdy mężczyzna?
Podstawowym badaniem w profilaktyce raka prostaty jest oznaczenie poziomu antygenu PSA we krwi. Choć nie jest to test idealny, stanowi ważny sygnał ostrzegawczy, gdy wartości są podwyższone. Drugim elementem diagnostyki jest badanie per rectum (DRE), które pozwala lekarzowi ocenić wielkość i konsystencję gruczołu krokowego. Zaleca się, aby mężczyźni po 45.-50. roku życia wykonywali badanie PSA raz w roku, a w przypadku obciążenia rodzinnego nawet wcześniej.
Coraz większą rolę w diagnostyce odgrywa także rezonans magnetyczny prostaty, który umożliwia dokładniejszą ocenę zmian podejrzanych o charakter nowotworowy. Kluczem jest jednak świadomość i regularność. Niestety wielu mężczyzn zgłasza się do lekarza dopiero w momencie wystąpienia objawów, co znacznie zmniejsza szanse na całkowite wyleczenie.
Objawy raka prostaty, które powinny zaniepokoić
Rak prostaty przez wiele lat może przebiegać bezobjawowo, dlatego profilaktyka jest tak ważna. Pierwsze symptomy często mylone są z łagodnym przerostem gruczołu krokowego (BPH). Do najczęstszych objawów należą trudności w oddawaniu moczu, częstomocz, nagłe parcia, osłabienie strumienia moczu czy uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza.
W bardziej zaawansowanym stadium mogą pojawić się bóle w okolicy lędźwiowej, obecność krwi w moczu lub nasieniu oraz dolegliwości bólowe kości wynikające z przerzutów. Mężczyźni powinni zgłaszać takie objawy natychmiast do urologa, ponieważ szybka diagnostyka pozwala odróżnić zmiany nowotworowe od innych schorzeń prostaty i wdrożyć właściwe leczenie.
Leczenie raka prostaty
Metody leczenia raka prostaty zależą od stopnia zaawansowania choroby, wieku pacjenta i ogólnego stanu zdrowia. W przypadku wczesnych i wolno rosnących zmian możliwa jest aktywna obserwacja, która pozwala uniknąć skutków ubocznych leczenia. Standardową metodą w stadium ograniczonym do gruczołu jest prostatektomia radykalna, czyli chirurgiczne usunięcie prostaty. Alternatywą jest radioterapia, stosowana samodzielnie lub w połączeniu z hormonoterapią.
W bardziej zaawansowanych stadiach stosuje się leczenie systemowe: hormonoterapię, chemioterapię, a także nowoczesne leki celowane i immunoterapię, które poprawiają rokowania pacjentów. Coraz częściej wykorzystuje się też robotykę w chirurgii, co pozwala na precyzyjniejsze operacje i szybszy powrót do zdrowia. Kluczem do sukcesu pozostaje jednak wczesne wykrycie choroby, dlatego regularne badania profilaktyczne są najważniejszą bronią w walce z rakiem prostaty.